รู้จักกับสาเหตุไขมันในเลือดสูง ภาวะเสี่ยงต่อโรคร้ายแรงที่หลายคนไม่เคยรู้

ไขมันในเลือดสูง ภัยร้ายที่นำไปสู่สารพัดโรค

รู้หรือไม่ว่าในเลือดของเราทุกคนมีส่วนประกอบของไขมันรวมอยู่ด้วย ซึ่งหากมีไขมันในเลือดระดับที่ดีตามมาตรฐานก็จะทำให้ร่างกายมีความสมดุลแข็งแรงไม่เจ็บป่วยได้ง่าย ๆ ในทางกลับกันหากคุณมีไขมันในเลือดสูงเกินเกณฑ์มาตรฐานละก็ อาจทำให้คุณเข้าสู่ภาวะเสี่ยงต่อโรคร้ายแรงหลากหลายชนิด โดยเฉพาะกลุ่มโรคหัวใจไม่ว่าจะเป็น โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ โรคหัวใจขาดเลือด เป็นต้น วันนี้ Trin Wellness จะพาคุณไปทำความรู้จักกับภาวะไขมันในเลือดสูงให้มากขึ้น เพื่อให้คุณพร้อมรับมือด้วยการตรวจไขมันในเลือดและวางแผนล้างไขมันในเส้นเลือดได้อย่างตรงจุดมากที่สุด

เลือกหัวข้อที่ต้องการอ่าน

ภาวะไขมันในเลือดสูงคืออะไร?

ไขมันในเลือดสูงคือ ภาวะที่ทางเดินหลอดเลือดของเรามีไขมันประเภทคอลเลสเตอรอล (Cholesterol) และไตรกรีเซอร์ไรด์ (Triglyceride) เกาะและอุดตันในผนังหลอดเลือดส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย ทำให้ไม่สามารถลำเม็ดเลือดแดงและเม็ดเลือดขาวไปหล่อเลี้ยงตามอวัยวะส่วนต่างๆ ของร่างกายได้ตามปกติ เมื่อไขมันในเลือดบางส่วนที่ไม่สามารถย่อยสลายด้วยตับได้เศษที่เหลือก็อาจจะไปกองอยู่ที่ส่วนของไต และถูกขับออกมาทางปัสสาวะอีกที เป็นภาวะที่ไม่สามารถมองเห็นด้วยตาเปล่า จึงทำให้การตรวจวันระดับไขมันในเลือดเป็นเรื่องที่สำคัญมาก ๆ โดยเฉพาะผู้ที่อยู่ในวัย 35 ปีขึ้นไปจำเป็นต้องได้รับการตรวจอย่างน้อยปีละครั้ง

ไขมันในเลือดมีกี่ชนิด?

เมื่อเข้ารับการตรวจวันระดับไขมันในเลือดแพทย์ผู้เชี่ยวชาญจะทำการวิเคราะห์จากไขมันทั้งหมด 4 ชนิดดังต่อไปนี้

1. คอเลสเตอรอล (Cholesterol)

คอลเลสเตอรอล คือ ไขมันชนิดหนึ่งที่ร่างกายสามารถรับได้จาก 2 ทางคือจากการสังเคราะห์ขึ้นเองจากตับและลำไส้ กับอีกทางคือมาจากอาหารประเภทเนื้อสัตว์ โดยเฉพาะเนื้อส่วนที่มีไขมันเป็นส่วนประกอบจะพบคอเลสเตอรอลในปริมาณมาก ตามจริงแล้วคอลเลสเตอรอลถือว่าเป็นส่วนประกอบที่สำคัญต่อเซลล์ต่าง ๆ ในร่างกายของพวกเรา แต่ถ้าหากมีปริมาณมากเกินไปคอเลสเตอรอลก็จะไปสะสมอยู่ตามผนังหลอดเลือดแดง ทั้งหลอดเลือดหัวใจ, หลอดเลือดสมอง และหลอดเลือดส่วนต่าง ๆ ซึ่งจะมีผลทำให้หลอดเลือดตีบได้ในอนาคต

ตามมาตรฐานทั่วไปคนเราควรมีปริมาณคอเลสเตอรอลอยู่ไม่ควรต่ำกว่า 200 ml/dL.
หากอยู่ในระดับ 240 ml/dL. ขึ้นไปถือว่าอยู่เกณฑ์เสี่ยงต่อภาวะไขมันในเลือดสูง

2. ไตรกลีเซอไรด์ (Triglyceride)

ไตรกลีเซอไรด์ คือ ไขมันที่ร่างกายสามารถสังเคราะห์ขึ้นมาเองได้จากตับ และสามารถรับเข้ามาได้จากปัจจัยภายนอกอย่างอาหารประเภทไขมันแท้ และอาหารที่มีน้ำตาลสูงไม่ว่าจะเป็น เบเกอรี่ที่มีส่วนประกอบของเนย ขนมที่มีส่วนประกอบของแป้งในปริมาณมาก เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เครื่องดื่มผสมน้ำตาล อาหารทอด หมูสามชั้น เป็นต้น เมื่อร่างกายได้รับสารอาหารเหล่านี้มากเกินความจำเป็น ในส่วนที่เหลือก็จะถูกแปรรูปเป็นไตรกลีเซอไรด์และนำไปสะสมตามเนื้อเยื่อชั้นไขมัน และสะสมในตับเพื่อเป็นพลังงานสำรองของร่างกาย

ปริมาณไตรกลีเซอไรด์ตามมาตรฐานควรอยู่ในระดับไม่น้อยกว่า 150 Ml/dl.
ไม่ควรให้ค่าไตรกลีเซอไรด์สูงกว่า 200 Ml/dl. ซึ่งจะอยู่ในเกณฑ์ที่เสี่ยงต่อสุขภาพโดยตรง

3. ไขมันดี HDL (High Density Lipoprotein)

ไขมันดี HDL คือ ไขมันชนิดหนึ่งที่คอยทำหน้าที่ในการลำเลียงคอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์จากหลอดเลือดแดงและตามเนื้อเยื่อต่าง ๆ ไปย่อยสลายที่ตับเพื่อผลิตออกมาเป็นน้ำดี มากไปกว่านั้นไขมันดียังสามารถช่วยป้องกันการสะสมของไขมันเลว LDL ในบริเวณหลอดเลือดแดงได้เป็นอย่างดี สามารถหาไขมันดีได้จากอาหารที่มีกรดไขมันสูง เช่น ปลาทะเล ปลาแซลมอน ไข่ไก่ ผลอะโวคาโด เป็นต้น

ในร่างกายควรมีไขมันดี HDL ประมาณ 60 Ml/dl.
ไม่ควรต่ำกว่า 35 Ml/dl.

4. ไขมันเลว LDL (Low Density Lipoprotein)

ไขมันเลว LDL คือ ไขมันชนิดหนึ่งที่คอยลำเลียงคอเลสเตอรอลไปสะสมไว้ตามเนื้อเยื่อและหลอดเลือดแดง หากในร่างกายมีปริมาณไขมันเลวมากเกินไปจะส่งผลให้หลอดเลือดแดงเกิดการตีบตันได้ และอันตรายต่อระบบการทำงานของหัวใจเป็นอย่างมาก โดยไขมันชนิดนี้ล้วนมาจากปัจจัยภายนอกอย่างอาหาร เช่น อาหารประเภททอด เบเกอรี่ที่มีส่วนผสมของเนยและมาการีน ครีมเทียมในเครื่องดื่มประเภทกาแฟ กะทิ และน้ำมันจากสัตว์ เป็นต้น

ระดับของไขมันเลว LDL ที่ยอมรับได้จะอยู่ระหว่าง 60-130 Ml/dl.
หากมีปริมาณมากกว่า 159 Ml/dl. ถือว่าเสี่ยงต่อภาวะไขมันในเลือดสูง

ระดับไขมันในเลือดที่เหมาะสมตามช่วงอายุ

อายุไม่เกิน 19 ปี

คอเลสเตอรอลรวม = ต่ำกว่า 170 mg/dL
Non-HDL คอเลสเตอรอล = ต่ำกว่า 120 mg/dL
LDL = ต่ำกว่า 110 mg/dL
HDL = สูงกว่า 45 mg/dL

อายุ 20 ปีขึ้นไป

คอเลสเตอรอลรวม = 125 ถึง 200 mg/dL
Non-HDL คอเลสเตอรอล = ต่ำกว่า 120 mg/dL
LDL = ต่ำกว่า 110 mg/dL
HDL = เพศชายตั้งแต่แรกเกิด: 40 หรือสูงกว่า และเพศหญิงตั้งแต่แรกเกิด: 50 หรือสูงกว่า

สาเหตุไขมันในเลือดสูงที่หลายคนไม่เคยรู้

ภาวะไขมันในเลือดสูงนั้นสามารถเกิดขึ้นจากหลายปัจจัยที่นอกเหนือจากอาหารการกินที่มีการทานอาหารที่อุดมไปด้วยไขมันจากสัตว์ แป้งและน้ำตาลสูง โดยมีปัจจัยอื่น ๆ ดังต่อไปนี้

กรรมพันธุ์จากคนในครอบครัว
ผลข้างเคียงจากโรคบางชนิด เช่น โรคตับ โรคไต โรคต่อมไร้ท่อ (โรคเบาหวาน, โรคไทรอยด์, ต่อมหมวกไต)
ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด เช่น ฮอร์โมน ยาคุมกำเนิด ยาที่มีส่วนผสมของสเตียรอยด์ เป็นต้น
ดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ
ไม่ออกกำลังกาย

อาการข้างเคียงจากภาวะไขมันในเลือดสูง

ภาวะไขมันในเลือดสูงมักจะพบอาการหลายอย่างไม่ว่าจะเป็น อาการแน่นหน้าอก อาการหายใจไม่ทั่วท้อง อาจมีอาการใจสั่นหรือหัวใจเต้นผิดจังหวะร่วมด้วย โดยอาการภายนอกจะมีเหงื่อออก มือเท้าสั่น เหนื่อยง่าย วิงเวียนศีรษะ และอาจมีหน้ามืดหมดสติได้ด้วยเช่นกัน หากพบอาการเหล่านี้ให้สันนิษฐานได้เลยว่าเป็นผลพวงมาจากปริมาณไขมันในเลือดที่ผิดปกติ ควรได้รับการตรวจโดยเร็วที่สุด

แนวทางการรักษาภาวะไขมันในเลือดสูงโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

ในการรักษาภาวะไขมันในเลือดสูงจะแบ่งออกเป็น 2 อย่างควบคู่กันก็คือการรักษาด้วยยาทาน และการปรับพฤติกรรมในชีวิตประจำวัน โดยตัวยาที่นำมาใช้รักษาภาวะไขมันในเลือดสูงมีทั้งหมด 3 กลุ่มคือ

ยาที่มีคุณสมบัติในการลดระดับคอเลสเตอรอลและไขมันเลว LDL เช่น ยากลุ่มไฟเบรต (Fibrates)
ยาที่มีคุณสมบัติในการลดระดับไตรกลีเซอไรด์และคอเลสเตอรอล เช่น ยาสเตติน (Statins), ยากลุ่มอนาล็อก (Analogue) และยากรดนิโคตนิก (Nicotinic Acid)
ยากลุ่มโปรตีเนสอินฮิบิเตอร์ (Protease Inhibitor) เป็นตัวเดียวกันกับยาที่ใช้รักษาโรค HIV

ส่วนในการปรับพฤติกรรมในชีวิตประจำวันนั้น แพทย์ผู้เชี่ยวชาญจะแนะนำให้ลดการทานอาหารที่มีส่วนประกอบของไขมันสัตว์ ขนมจุกจิกที่มีส่วนประกอบของแป้งและน้ำ เน้นทานอาหารจำพวกโปรตีนและอาหารประเภทผักผลไม้ให้มากขึ้น ดื่มน้ำเปล่าให้มากๆ พักผ่อนให้เพียงพอในแต่ละ ที่สำคัญต้องมีการออกกำลังกายควบคู่ไปด้วยเพื่อให้ร่างกายสามารถเผาผลาญไขมันในเลือดส่วนเกิดได้อย่างมีประสิทธิภาพ

วิธีลดไขมันในเลือดสูงด้วยตัวเองแบบไม่ต้องพึ่งยา

สำหรับภาวะไขมันในเลือดสูงเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของอาหาร แอลกอฮอล์ หรือภาวะโรคบางอย่าง การเริ่มต้นลดไขมันในเลือดจึงต้องเริ่มต้นด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของตนเอง รวมทั้งลดปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้เพิ่มคอเลสเตอรอล และไตรกลีเซอร์ไรด์ในเลือด ซึ่งสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อลดไขมันในเลือดได้ด้วย 5 วิธี ดังนี้

1. ปรับเปลี่ยนเมนูอาหาร

การลดไขมันในเลือดควรเริ่มต้นจากการปรับเปลี่ยนเมนูอาหาร โดยจำกัดปริมาณหรือลดการรับประทานไขมันอิ่มตัว เลี่ยงการรับประทานอาหารที่มีส่วนผสมของไขมันทรานส์ และเพิ่มการรับประทานอาหารที่มีใยอาหารชนิดละลายน้ำ หรือโอเมก้า 3 เช่น ปลาแซลมอน ปลาทู หรือปลากะพง เป็นต้น รวมทั้งเพิ่มการรับประทานอาหารประเภทโปรตีนให้เพียงพอต่อความต้องการ เพื่อให้โปรตีนเข้าไปซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของร่างกาย และทำให้กล้ามเนื้อแข็งแรง

2. หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์

การดื่มแอลกอฮอล์เป็นอีกหนึ่งสาเหตุสำคัญที่ทำให้ไตรกลีเซอร์ไรด์เพิ่มขึ้น ผู้ที่ต้องการลดไขมันในเลือดที่นอกจากจะต้องมีการปรับเปลี่ยนเมนูอาหารแล้ว ยังต้องหลีกเลี่ยงหรืองดดื่มแอลกอฮอล์อีกด้วย

3. เลิกสูบบุหรี่

สำหรับการสูบบุหรี่เป็นอีกหนึ่งปัจจัยสำคัญที่ทำให้ระดับคอเลสเตอรอลชนิด LDL เพิ่มขึ้น และยังส่งผลทำให้ระบบไหลเวียนเลือดยากขึ้นอีกด้วย เนื่องจากผลกระทบของคาร์บอนมอนอกไซด์ที่เข้าไปจับกับออกซิเจนในเลือดจึงทำให้เลือดมีความหนืด และส่งผลทำให้เกิดลิ่มเลือดได้ง่ายขึ้น หากใครที่กำลังต้องการลดไขมันในเลือด การหลีกเลี่ยงหรืองดสูบบุหรี่จะช่วยกระตุ้นไขมันเลว LDL เพิ่มสุขภาพเลือดและหลอดเลือดได้

4. จัดการกับความเครียด

เมื่อมีความเครียดที่สะสมจะทำให้ร่างกายผลิตฮอร์โมนคอร์ติซอล (Cortisol) เพื่อรับมือกับความเครียดที่เกิดขึ้น หากผู้ที่มีความเครียดสะสมเรื้อรังอาจส่งผลกระทบให้ร่างกายผลิตคอเรสเตอรอลชนิด LDL เพิ่มสูงขึ้น การได้รับผลตรวจว่ามีภาวะไขมันในเลือดสูงแล้วต้องอยู่ในช่วงปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและการกินอาหาร อาจส่งผลทำให้เกิดความเครียดได้ง่ายขึ้นจนไม่สามารถปรับวิถีชีวิตได้ตามคำแนะนำของแพทย์

5. ออกกำลังกายสม่ำเสมอ

การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอจะช่วยกระตุ้นการสร้างไลโปโปรตีนหรือไขมันดี (HDL) ซึ่งทำหน้าที่ขนส่งไขมันออกจากเซลล์และกลับเข้าสู่ตับเพื่อย่อยสลายและกำจัดออกจากร่างกาย การเพิ่มไขมันดีจะช่วยลดโอกาสการเกิดไขมันสะสม (Plaque) ภายในหลอดเลือด คำแนะนำที่ดีในการลดไขมันในเลือดคือการออกกำลังกายอย่างน้อยวันละ 30 นาที เป็นเวลา 5 วันต่อสัปดาห์ โดยเลือกรูปแบบการออกกำลังกายที่ถนัด ไม่ว่าจะเป็นการวิ่งช้า ๆ หรือการออกกำลังกายแบบคาร์ดิโอ

อาหารสำหรับผู้ที่มีภาวะไขมันในเลือดสูง

เนื้อสัตว์ และถั่วเมล็ดแห้ง ควรเลือกรับประทานเนื้อสัตว์ที่ไม่ติดมัน เช่น อกไก่ ปลา หมูเนื้อแดง ถั่วเหลือง ถั่วแดง หรือเต้าหู้
ผัก ควรเลือกรับประทานผักสด ผักต้ม หรือผักที่ผ่านการทำให้สุกโดยที่ไม่ใช้น้ำมัน
ผลไม้ ควรเลือกรับประทานผลไม้สด เช่น ส้ม กล้วย ส้มโอ ฝรั่ง มะม่วง แอปเปิ้ล ลูกแพร์ หรือผลไม้แห้ง
ธัญพืช ควรเลือกรับประทานขนมปังโฮลวีต ข้าวกล้อง
ไขมัน ควรเลือกรับประทานไขมันจากพืช เช่น น้ำมันข้าวโพด น้ำมันงา น้ำมันสลัด น้ำมันเมล็ดทานตะวัน

สรุปเกี่ยวกับภาวะไขมันในเลือดสูง

ภาวะไขมันในเลือดสูงสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน โดยเฉพาะผู้ที่มีพฤติกรรมในการทานอาหารที่ไม่ค่อยเลือกทาน เช่น ขนมจุบจิบ เบเกอรี่ที่มีเนยเยอะๆ การทานเนื้อสัตว์ที่มีไขมันเยอะ การดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ รวมไปถึงพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่ไม่ค่อยออกกำลังกายหรือแม้กระทั่งพักผ่อนไม่เพียงพอ ทั้งหมดล้วนเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้คนเราเข้าสู่ภาวะไขมันในเลือดสูงได้ ถึงแม้ว่าบางคนอาจจะดูตัวเล็กก็มีสิทธิ์ที่จะเป็นได้เช่นกัน ดังนั้นการตรวจวัดระดับไขมันในเลือดคือวิธีที่สามารถบ่งชี้ตัวคุณได้ชัดเจนที่สุด สำหรับใครที่กำลังมองหาบริการไขมันในเลือดที่ Trin Wellness พร้อมรับตรวจโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ปรึกษากับพวกเราผ่านทางเว็บไซต์ได้ทันที

รู้จักกับสาเหตุไขมันในเลือดสูง ภาวะเสี่ยงต่อโรคร้ายแรงที่หลายคนไม่เคยรู้