การตรวจสุขภาพหลอดเลือดแดงด้วย ABI (Ankle-Brachial Index) หรือที่เรียกสั้น ๆ ว่า “ตรวจ ABI” คือ การตรวจสมรรถภาพการไหลเวียนเลือด เพื่อวินิจฉัยความเสี่ยงของภาวะหลอดเลือดแดงส่วนปลายตีบ (Peripheral Arterial Disease) โดยมีสาเหตุมาจากการสะสมไขมันในเลือดสูง น้ำตาลในเลือดสูง สารโลหะหนัก รวมถึงแคลเซียมและเกล็ดเลือด ซึ่งจะไปเกาะตัวบริเวณผนังหลอดเลือดแดง เรียกว่า ก้อนพลาค (Plaque) ทำให้หลอดเลือดแดงเกิดการอักเสบและหนาตัวขึ้น จนเส้นทางการไหลเวียนเลือดเกิดการตีบแคบ ส่งผลต่อการไหลเวียนเลือดไปเลี้ยงอวัยวะต่าง ๆ ของร่างกายได้

รู้จักการตรวจหลอดเลือดแดงด้วยวิธี ABI

ตรวจสุขภาพหลอดเลือดแดงด้วย ABI ย่อมาจาก Ankle-Brachial Index คือ การตรวจความดันเลือดบริเวณข้อเท้า (Ankle) และแขน (Brachial) ซึ่งเครื่องมือจะมีเซนเซอร์วัดความดัน ที่แขนและขาทั้ง 4 ข้าง ได้ค่าออกมาเป็นตัวเลข index โดยปกติการไหลเวียนเลือดที่แขนและขาจะสมดุลกัน หากมีความผิดปกติของหลอดเลือดเกิดขึ้น ค่าจากการตรวจ ABI ที่ได้ไม่อยู่ในช่วงปกติ (normal) ที่เครื่องคำนวณได้

การตรวจสุขภาพหลอดเลือดแดงด้วย ABI  สามารถใช้ประเมินอายุของหลอดเลือดเทียบกับอายุจริง อีกทั้งยังบ่งบอกความแข็งของหลอดเลือดแดง (Arterial stiffness) หรือ baPWV (cm/s) ได้อีกด้วย โดยในแต่ละช่วงอายุก็จะมีค่าความแข็งของหลอดเลือดแดง แตกต่างกันออกไปดังรูปภาพด้านล่าง

นอกจากนี้การตรวจ ABI ยังประเมินความเสี่ยงของโรคความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง และช่วยประเมินโรคหัวใจและหลอดเลือดสมองตีบได้อีกด้วย

ตรวจ ABI บอกโรค หรือภาวะอะไรได้บ้าง

ตรวจสุขภาพหลอดเลือดแดงด้วย ABI สามารถบ่งบอกถึงภาวะหลอดเลือดแดงส่วนปลายตีบ (Peripheral Arterial Disease) ที่ส่งผลต่อสมรรถภาพการไหลเวียนของเลือดที่ไปเลี้ยงแขนและขา ที่อาจเป็นสัญญาณเตือนของการมีไขมัน สารพิษโลหะหนัก สะสมตามผนังหลอดเลือด 

ใครที่มีอาการปวดขาปวดน่องบ่อย ๆ เวลาเดิน อาจมีความเสี่ยงเป็นภาวะนี้ เนื่องจากเลือดไปเลี้ยงอวัยวะไม่เพียงพอ จึงควรเข้าพบแพทย์ทำการวินิจฉัยสุขภาพหลอดเลือดด้วยการตรวจ ABI เพื่อหาสาเหตุและวิธีรักษาอย่างตรงจุด

ค่าผลตรวจ ABI มีความหมายอย่างไร

ค่าที่ได้จากการตรวจ ABI จะออกมาเป็นตัวเลข Index ดังนี้

  • ABI ≤ 0.90 : มีความเสี่ยงของภาวะหลอดเลือดแดงส่วนปลายตีบ (Peripheral Arterial Disease)  
  • 0.91 ≤ ABI ≤ 1.40 : ปกติ
  • 1.40 < ABI : ภาวะที่ไม่สามารถบีบตัวได้ของหลอดเลือดแดง เนื่องจากเส้นเลือดแข็งตัว (arterial compression difficulty)

ตรวจสุขภาพหลอดเลือดแดงด้วย ABI นั้นทำได้ง่าย สะดวก รวดเร็ว และให้ความแม่นยำสูงต่อการภาวะหลอดเลือดแดงส่วนปลายตีบ (Peripheral Arterial Disease)

  • มีความไว (sensitivity) 90%
  • มีความจำเพาะ (specificity) 98%

ประโยชน์ของการตรวจสุขภาพหลอดเลือดแดงด้วย ABI

  • ประเมินการอุดตันและความยืดหยุ่นของหลอดเลือดแดง
  • วินิจฉัยภาวะหลอดเลือดแดงส่วนปลายตีบ (Peripheral Arterial Disease)  
  • ประเมินความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือดที่มีโอกาสเกิดขึ้นในอนาคต 
  • ประเมินความคืบหน้าของการรักษา

ผู้ที่ควรเข้ารับการตรวจสุขภาพหลอดเลือดแดงด้วย ABI

  • ผู้ที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป
  • มีอาการ ปวดขา ปวดน่อง เป็นตะคริว ขณะเดินหรือทำกิจกรรมต่างๆ
  • ผู้ป่วยโรคหัวใจและหลอดเลือดสมอง
  • ผู้ป่วยโรคเบาหวาน ไขมันในเลือดสูง ความดันโลหิตสูง ที่เสี่ยงต่อภาวะหลอดเลือดแดงส่วนปลายตีบ (Peripheral Arterial Disease)
  • ผู้ที่มีภาวะน้ำหนักเกิน หรือโรคอ้วน
  • ผู้ที่ตรวจพบสารในเลือดสูง เช่น สารพิษโลหะหนัก โฮโมซีสทีน (Homocysteine) คอลเลสเตอรอล (cholesterol) และ ไตรกลีเซอไรด์ (triglyceride) เป็นต้น
  • ผู้ที่สูบบุหรี่จัด หรือ ดื่มแอลกอฮอล์ เป็นประจำ หรือต่อเนื่องมานานมากกว่า 10 ปี
  • ผู้ที่มีความเสี่ยงจากพันธุกรรม หรือประวัติครอบครัวมีโรคหัวใจและหลอดเลือด

ใครที่ไม่สามารถตรวจสุขภาพหลอดเลือดแดงด้วย ABI

  • ผู้ที่ใส่เหล็กดามกระดูกที่แขน หรือขา จะไม่สามารถตรวจวัดค่าได้

การเตรียมตัวก่อนเข้ารับการตรวจหลอดเลือดแดงด้วย ABI

  • ไม่ต้องงดอาหาร 
  • สามารถรับประทานยาประจำตัวได้ตามปกติ
  • แนะนำให้ใส่เสื้อผ้าสบายตัว เพื่อให้แพทย์เจาะเลือดที่แขน หรือขาที่มีภาวะเส้นเลือดตีบได้สะดวก

ขั้นตอนการตรวจหลอดเลือดแดงด้วย ABI

  • แพทย์จะให้ผู้เข้ารับการตรวจนอนหงายบนเตียง และหนุนหมอน
  • หลังจากนั้นจะใช้อุปกรณ์วัดความดันพันรอบบริเวณข้อเท้าและข้อแขนทั้งสองข้าง
  • เมื่อติดตั้งอุปกรณ์เสร็จแล้ว ผู้เข้ารับการตรวจจะต้องอยู่นิ่ง ๆ งดการขยับแขนขา เพื่อให้ค่าวัดแม่นยำที่สุด
  • ในระหว่างที่ตรวจ ถ้าเจ็บ หรือมีอาการผิดปกติใด ๆ ในระหว่างทำการวัด ให้แจ้งเจ้าหน้าที่ หรือแพทย์ เพื่อทำการหยุดเครื่องทันที

การดูแลหลังตรวจหลอดเลือดแดงด้วย ABI

  • แพทย์จะให้นั่งพัก 15 – 30 นาที ถ้าไม่มีอาการผิดปกติ ก็สามารถกลับไปทำกิจกรรมต่าง ๆ ได้เลย

ตรวจหลอดเลือดแดงด้วย ABI ที่ Trin Wellness

การตรวจหลอดเลือดแดงด้วย ABI เป็นสิ่งที่ผู้มีความเสี่ยงภาวะหลอดเลือดแดงส่วนปลายตีบไม่ควรละเลย เนื่องจากภาวะเหล่านี้ สามารถทำให้เกิดอัมพาตและเสียชีวิตได้ การตรวจและรักษาตั้งแต่เนิ่น ๆ จึงเป็นวิธีรับมือที่ดีที่สุด สำหรับท่านใดที่อยู่ในกลุ่มผู้ที่ควรตรวจ ABI สามารถจองคิวเข้ามาปรึกษาแพทย์ที่ Trin Wellness ได้แล้ววันนี้ แพทย์ของเราพร้อมให้การดูแลอย่างใกล้ชิด ช่วยให้คุณห่างไกลจากโรคร้ายต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้นโดยไม่ทันตั้งตัว